Literatura occitana

La literatura occitana gropa l'ensems deis òbras literàrias escrichas en occitan. Apareguda entre lei sègles IX e X, es la premiera literatura escricha dins una lenga romanica e es en partida a l'origina de l'adopcion dei lengas vernacularas au sen de la literatura medievala europèa. Ansin, a una istòria rica, marcada per una gròssa diversitat de genres, d'estils e de registres, que se devesís generalament en quatre periòdes principaus. La premiera, dicha l'Edat d'Aur, es probable la pus prestigiosa e se debanèt dins lo corrent dei sègles XII e XIII. Es dominada per lei trobadors que desvolopèron un important còrpus de poesia lirica.

Leis autreis epòcas majoras de la literatura occitana son liadas au declin de la lenga entraïnat per la conquista francesa d'Occitània. Son de periòdes de renaissença que veguèron una florison d'autors novèus capables de produrre d'òbras de remarca sensa arribar d'enraiar la demenicion progressiu de l'usatge de l'occitan. La premiera aguèt luòc dins lo corrent dau periòde barròc, la segonda dau començament dau sègle XIX a la Premiera Guèrra Mondiala e la darriera durant lei decennis 1960 e 1970. Foguèron marcadas per la creacion dau Felibritge en 1854 e per lo trabalh de Frederic Mistral (1830-1914) que recebèt lo Prèmi Nobel de Literatura 1904 per l'ensems de son òbra.